Meedoen

Sociale Basis

Het doel van gemeente Venlo is een solide sociale basis voor jong en oud. Onder de sociale basis verstaan we het geheel van organisaties, diensten en voorzieningen die ondersteunend zijn in het samen kunnen leven in sociale verbanden en kunnen participeren in de samenleving.
Onze speerpunten zijn en blijven:

• Partners werken samen in de sociale basis en zorgen voor een samenhangend aanbod. Kwalitatieve ondersteuning waarin snel op -en afgeschaald kan worden. De inwoners worden zo passend verder geholpen, waarbij integraal werken voorop staat.
• We geven ruimte geven aan burger- en buurtinitiatieven en ondersteunen of faciliteren deze waar nodig;
• De inwoner met een vraag staat altijd centraal, niet de belangen van organisaties die werken in de sociale basis;
• Een herkenbare sociale basis (fysiek en digitaal);
• Een verschuiving van maatwerk-zorg naar de sociale basis; van algemene voorzieningen naar het informele veld, het sociaal netwerk en de eigen kracht van de inwoner.

Incluzio Sociale basis is voor de periode april 2020 tot april 2026 de gecontracteerde partij met de opdracht deze (sterke) sociale basis te realiseren. De opdracht kent voor de komende drie jaar een aanscherping die gericht is op preventie, data-gedreven werken en collectivisering.  We willen voorkómen dat problemen erger worden of meer hulp nodig is. Ook geloven we in interventies voor groepen in plaats van aan een individu. Onderliggende problematieken als eenzaamheid worden meteen ondervangen. Het motto is ‘collectief tenzij”.
We zetten steeds meer in op het gebruik van data en verhalen om beter aan te sluiten op wat er speelt in de wijken. Dit zorgt voor een verbeterde afstemming op de behoeften van de inwoners. Naast de opdracht voor de sociale basis, stimuleren we ook zelfredzaamheid en samenredzaamheid met initiatieven zoals Buurten met Talent. Daarnaast verlenen we subsidies aan (vrijwilligers)organisaties zoals ouderenverenigingen, laagdrempelige eetpunten, sport- en cultuurverenigingen, taalbijeenkomsten en dergelijke. Een sterke sociale basis is essentieel voor het succes van de transformatie in zorg en ondersteuning en voor het versterken van de sociale cohesie.
Werken in deze context  vergt een cultuurverandering bij veel interne organisaties van partners in dit veld. Deze verandering is nodig om het denken in vaste patronen, protocollen, zorg en medicalisering te doorbreken en plaats te maken voor een nieuwe benadering.
Tot slot zetten we ons, gezien de toenemende vergrijzing, volop in om ouderen langer en veilig thuis te laten wonen. We besteden specifieke aandacht aan thema's zoals eenzaamheid, zelfredzaamheid, dementie, valpreventie, mantelzorgers en mantelzorgondersteuning.

Gemeenschapsaccommodaties
In 2023 is het gemeenschapsaccommodatiebeleid herijkt om beter aan te sluiten bij de behoeften van Venlo en de veranderende samenleving. Gemeenschapsaccommodaties spelen een cruciale rol in het bevorderen van sociale cohesie en leefbaarheid in de wijken. Ze leveren een bijdrage aan het versterken van de sociale basis. Ze bieden inwoners een plek om elkaar te ontmoeten, te verbinden en te inspireren, waardoor ze minder snel afhankelijk zijn van individuele ondersteuning. Gemeenschapsaccommodaties bieden de fysieke ruimte die nodig is om deze positieve ontwikkeling in de wijken mogelijk te maken. In het herijkte beleid wordt een koers uitgezet voor de periode 2023-2033, waarbij gestreefd wordt naar een ideale situatie van het voorzieningenniveau van gemeenschapsaccommodaties in Venlo. Dit beleid wordt na vaststelling stap voor stap geïmplementeerd,  de huidige situatie als referentiepunt gehanteerd wordt. De benodigde acties worden opgenomen in een uitvoeringsprogramma, dat vanaf 2024 wordt uitgevoerd.
Werk en inkomensondersteuning
Werk is een belangrijke vorm van meedoen. Om betaald werk voor zo veel mogelijk inwoners bereikbaar te maken en te houden, werken we met ons netwerk van sociale partners, UWV, SW-bedrijven, private partners en gemeenten in de arbeidsmarktregio Noord-Limburg aan een inclusieve arbeidsmarkt. Dit is een arbeidsmarkt die plaats biedt aan iedereen, waaronder jongeren en ouderen en inwoners met en zonder beperking (indicator: maatschappelijke participatie).
Om dit te bereiken, zetten we vormen van werk in die aansluiten bij de capaciteiten en competenties van inwoners. De vooruitzichten voor de overzienbare toekomst zijn qua werkgelegenheid door de krapte op de arbeidsmarkt positief en rechtvaardigen investeringen om de beoogde ontwikkeling naar matching tussen vraag en aanbod te blijven realiseren. Stevig inzetten op de ontwikkeling van het in onze stad aanwezige (al dan niet onbenut) talent is noodzakelijk en vraagt om een lange adem. In deze begroting hebben we een aantal samenhangende en elkaar versterkende instrumenten opgenomen. De investeringen op de producten Buurten met Talent concentreren zich daarbij op vraaggerichte en buurtgebonden talentontwikkeling, het product Laaggeletterdheid (programmalijn Ontplooiing) richt zich op verbetering basisvaardigheden en het product re-integratie op het vinden en boeien van onbenut talent.
We zien dat het aantal Participatiewet-uitkeringen redelijk constant is ondanks   een licht stijgende aantal statushouders. Tegelijkertijd zien we de groep mensen die langer dan 5 jaar in de bijstand zit groeien. We willen dat ook deze mensen meedoen in de samenleving. Onze verwachting is wel dat hier intensieve begeleiding voor nodig is. We verwachten dat ook voor deze inwoners in bepaalde mate (parttime) werken mogelijk gaat worden. Dit zal echter niet voor een ieder en even snel het geval zijn en mogelijk dat meedoen in de samenleving voor sommige het hoogst haalbare is dat in het vermogen ligt. (indicator: verstrekte bijstandsuitkeringen).
In combinatie met ook de hernieuwde focus op persoonlijke aandacht in het herijkte Geldzorgen-beleid, verwachten we dat - ondanks ook voelbare druk bij de uitvoering vanwege complexe wetgeving in combinatie met personele druk - de focus op menselijke maat constructief gaat bijdragen aan het optimaliseren van het (mee)doen-vermogen van de bijstandsgerechtigde Venlonaren.
Onze prognose van de ontwikkeling van het aantal uitkeringsgerechtigden is gebaseerd op de prognoses die het Rijk nu hanteert, vertaald naar de actuele Venlose stand van zaken en uitgaande van staand beleid (exclusief onvoorziene ontwikkelingen inzake asielproblematiek).
De prognose bedraagt:
2023   2.600 bijstandsuitkeringen
2024   2.576 bijstandsuitkeringen
2025   2.616 bijstandsuitkeringen
2026   2.672 bijstandsuitkeringen
2027   2.714 bijstandsuitkering

Tot slot, is er landelijk is er een start gemaakt met aanpassen van de Participatiewet. Dit betreft een omvangrijke wijziging die ertoe moet leiden dat Participatiewet eenvoudiger word, waarbij vertrouwen en de menselijke maat de basis vormen. Dit zal van invloed zijn op alle aspecten van de wet en zal veel gaan vragen van de uitvoerende organisaties, waaronder gemeenten. We volgen deze landelijke ontwikkelingen en passen onze uitvoering waar nodig aan.

Buurten Met Talent
Het op positieve wijze inzetten op talentontwikkeling heeft een economische, maatschappelijke en sociale dimensie. Het ontwikkelen en benutten van onbenut talent is daarom zowel binnen het maatschappelijk beleidskader 'Fier op Venlo' als vanuit het beleidskader 'Werken in Venlo' een speerpunt. We gaan voor een vitale buurt waarin alle bewoners maximaal meedoen.
 In het beleidskader Fier op Venlo is daarvoor als accent de Talentenacademie (later omgedoopt naar Buurten Met Talent (BMT))  aangewezen.
Sinds 2023 is BMT op stoom aan het komen: met de inzet van talentverbinders wordt in 6 buurten ingezet dat buurtbewoners door en in hun buurt uitgenodigd en uitgedaagd worden om (nog) meer tot ontwikkeling en ontmoeting te komen. Vertrouwen geven en krijgen - en dus een lange adem hebben - is daarvoor randvoorwaardelijk.
Er is ambitie om door te groeien en deze aanpak breder te implementeren.
WerkgeversServicePunt, LeerWerkLoket, Regionaal MobiliteitsTeam
Het regionale WerkgeversServicePunt (WSP) heeft een belangrijke taak in het makelen op en bewerken van de arbeidsmarkt. En op het ontwikkelen van ‘passende’ vacatures, afgestemd op de mogelijkheden van de inclusieve arbeidsmarkt die Venlo voorstaat. Het WSP kent een wettelijke grondslag.
Het LeerWerkLoket is eveneens een regionale functie op het snijvlak van kennisinfrastructuur en arbeidsmarkt. Haar belangrijkste functie is het ontdekken van en verbinden op leer- en ontwikkelmogelijkheden. Ook aan het LeerWerkLoket ligt rijksregelgeving ten grondslag
Tot slot is er ook het Regionaal MobiliteitsTeam, eveneens een regionale en op regelgeving gebaseerd instrument, opnieuw gericht op het maken van verbindingen. Het RMT is vooral gericht op het van werk-naar-werk en het vooral zo  integraal mogelijk organiseren van dienstverlening.
Naar aanleiding van de Kamerbrieven Werkcentra wordt onderzocht op welke wijze de arbeidsmarktgovernance efficiënter ingericht kan worden.  Of deze landelijk geleide herijking van de regionale arbeidsmarktregio's vertraging gaat oplopen valt nu nog niet te overzien. Het is van belang om, in het kader van  een zo goed mogelijk werkende regionale arbeidsmarkt, focus op de benodigde doorontwikkeling te houden
Wsw
De WAA voert de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) uit, die gericht is op het bieden van werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De governance van de WAA is in 2023 ingrijpend veranderd, doordat de aandelen in het uitvoeringsbedrijf WAA Groep NV volledig in handen van de gemeente Venlo zijn. De WAA Groep NV werkt sindsdien zowel voor de GR WAA (uitvoering Wsw) als met de gemeente Venlo (Participatiewet). De basisgedachte achter deze wijziging is het bestendigen van de infrastructuur voor onze inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt. Met als voornaamste doel meer verbinding te kunnen realiseren tussen de mogelijkheden (uit het netwerk) van de WAA en de grote groep bijstandsgerechtigden voor wie het in Venlo nog aan passende plaatsingsmogelijkheden ontbreekt.  Aan het naar elkaar toe groeien van beide organisaties wordt gewerkt. Voor de eerste paar jaren is in een buffer voor dit groeiproces voorzien. Vanaf 2026 gaat de schaalproblematiek WSW echt spelen. Beoogd wordt dat de inverdieneffecten vanuit de participatiewet ervoor kunnen zorgen dat de bestaande infrastructuur aan kennis en kunde ten behoeve van de onderkant arbeidsmarkt langs die lijn geborgd kan blijven.

KanDoen
KanDoen, het Venlose buurt- en ontwikkelbedrijf waar wordt gewerkt aan inclusie en behoud en vergroting van werknemersvaardigheden, blijft ook in 2024 functioneren als werk- en activiteiten-locatie in de wijk voor de Venlonaren die met een beperkte loonwaarde naar vermogen bij willen dragen.
De focus in de doorontwikkeling van KanDoen ligt daarbij, indachtig het beleidskader 'Fier op Venlo', nog meer op het langs de lijnen van partnership-samenwerking includeren van KanDoen in de lokale samenleving.
Beleidskader Geldzorgen (voorheen: Armoedebeleid en schuldhulpverlening)
Het sluitstuk van het gemeentelijke vangnet blijft het armoedebeleid (waaronder ook de schuldhulpverlening). Vanwege het stigmatiserende karakter van de term armoede, kiezen we met de herijking van dit beleid in 2023 voor de naam beleidskader Geldzorgen (geldzorgen-beleid).
Met de herijking van het armoedebeleid naar het beleidskader Geldzorgen, is sprake van een op Fier op Venlo uitgelijnde bijstelling. Gebaseerd op positieve gezondheid, zowel preventieve als curatieve ondersteuning en meer persoonlijkere aandacht , vanuit de gehele keten aan samenwerkende partijen in het Geldzorgen-netwerk.  En een beleidskader met lange adem dat dan ook door de Venlose gemeenteraad met een looptijd van 8 jaar is vastgesteld.
 We verwachten de komende jaren flink te investeren om de gewenste ambitie in het beleidskader Geldzorgen te verwezenlijken. Dit betreft het door ontwikkelen van het netwerk, een persoonlijke en toegankelijke dienstverlening, inzetten op het voorkomen van geldzorgen, verbeteren van interne en externe samenwerking, het opzetten van de impactmeting en de implementatie van nieuwe en verbeterde instrumenten (zoals bijvoorbeeld gratis openbaar vervoer en de stadspas). En natuurlijk de bewustwordings- en communicatiecampagnes. We implementeren dit nieuwe innovatieve beleidskader in een bijzonder tijdsgewricht. Het aantal mensen dat kampt met geldzorgen neemt landelijk, maar ook in Venlo, toe. Dit wordt met name veroorzaakt door externe ontwikkelingen (Corona, stijgende inflatie en energieprijzen). Dit stijgt de komende jaren mogelijk verder, een en ander ook afhankelijk van de nieuwe overheidsmaatregelen in het kader van het thema "bestaanszekerheid".
Het is lastig om de ontwikkelingen de komende jaren te voorspellen. We verwachten dat de inflatie- en energieprijsontwikkeling en de aanstelling van het nieuw kabinet impact heeft op de benodigde middelen om het Geldzorgenbeleid te kunnen implementeren. Daarom maken we jaarlijks de balans op waar we staan en welke interventies ingezet kunnen worden voor het volgende jaar. Hiermee blijven we wendbaar en zoeken we de balans tussen uitvoerbaarheid, beschikbare middelen en de duurzame impact die we willen maken.