Wat mag het kosten?

In het beheerplan wegen is het beschikbare budget voor planmatig onderhoud van wegen vergeleken met het benodigde budget voor de periode 2023-2032. Conform de financiële prognose van het Meerjarig Onderhoudsplan Verhardingen 2023-2032 dient de structurele storting vanaf 2024 verhoogd te worden met € 680.000. Het huidige budget is niet meer toereikend om het planmatig beheer van de verhardingen uit te voeren conform de vastgestelde kwaliteitsambities.

Het integraal onderhoudsbestek regelt vrijwel alle maatregelen voor het dagelijks beheer en onderhoud aan groen, water, verharding en weekendreiniging (binnenstad) die noodzakelijk zijn voor het op orde houden van de openbare ruimte. Het integraal onderhoudsbestek is in 2022 opnieuw aanbesteed en vanaf 1-1-2023 in de huidige vorm in uitvoering.

Door een aantal factoren zien we in korte tijd de kosten voor dit dagelijks beheer van de openbare ruimte stijgen. Het gaat hier dan om gestegen kosten door loon- en prijsstijgingen boven de jaarlijkse index en het herstellen van een aantal omissies in het oorspronkelijke bestek:

Voor het beleid op het gebied van invasieve exoten zijn inmiddels plannen van aanpak vastgesteld voor de aanpak van Japanse Duizendknoop en de Reuzenberenklauw. Daarnaast zijn ook de kosten voor het verwijderen van zwerfvuil in beplantingsvakken niet in het oorspronkelijke bestek opgenomen.

De continuering van de middelen is meerjarig gekoppeld aan het ‘scenario van hoop’ voor 2026 e.v. Dit betekent dat de financiële vertaling in meerjarenperspectief vooralsnog alleen heeft plaatsgevonden voor 2024 en 2025.

We willen een schone gemeente, tevreden bewoners, geen vervuiling van het milieu en circulair gebruik van maaisel. Dit sluit aan bij de wensen uit het coalitieakkoord en het grondstoffenplan (dat in september 2023 door de gemeenteraad is vastgesteld).

• Om hier uitvoering aan te geven is er een zwaardere inzet nodig (via rayon groen en/of lokale vrijwilligersgroepen) om dusdanig zwerfafval op te ruimen dat beeldkwaliteit B (en in het centrum A) gerealiseerd kan worden. De kosten hiervoor bedragen € 230.000.

Dit budget is meerjarig gekoppeld aan het 'scenario van hoop' voor 2026 e.v. Dit betekent dat de financiële vertaling in meerjarenperspectief vooralsnog alleen heeft plaatsgevonden voor 2024 en 2025.

• Daarnaast moet er voldoende geld zijn voor het faciliteren van vrijwilligers, educatie, plaatsen afvalbakken, communicatie, monitoring (samen ongeveer € 100.000) en (eventueel) extra opruimen voor maaibeurten.

Het uitgangspunt van het 100% kostendekkend tarief voor afval  en riolen is losgelaten voor de jaarschijven 2024, 2025 en 2026. De tarieven blijven in deze periode gelijk, waardoor de opbrengsten moeten worden bijgesteld. Daarnaast wordt de onttrekking aan de voorziening afval en riolering, om de baten aan te laten sluiten bij de lasten binnen de gesloten huishouding, bijgesteld.

Via Afval Samenwerking Limburg (ASL) heeft een nieuwe aanbesteding van het afvalverwerkingscontract GFT plaatsgevonden. Dit leidt vanaf 2024 tot structureel € 260.000 hogere kosten i.v.m. de nieuwe verwerkingstarieven welke in deze begroting is verwerkt.
Eind 2023 is het Grondstoffenkader Van Afval naar Grondstof door uw Raad vastgesteld. .Binnen dit kader wordt rekening gehouden met een onvermijdelijke stijging van kosten voor de afvalinzameling door een aantal externe ontwikkelingen (ontwikkelingen in de markt en aankomende rijksmaatregelen). Door de ontwikkelingen bij de inzameling van het rest- en PMD afval is er vanaf 2024 een kostenverhoging noodzakelijk. In 2024 is het bedrag hoger in verband met de opstartkosten.

De afgelopen twee jaar is geëxperimenteerd met het meer wijkgericht en integraal beheer van de openbare ruimte (1 fte Beheer Groen en 1 fte Beheer Civiel). Deze werkwijze werpt zowel voor inwoners als intern binnen de gemeente vruchten af. En is in lijn met het in 2023 vastgestelde beleidskader burgerbetrokkenheid. Hiermee kunnen veel kleinere (burger)initiatieven gerealiseerd worden. In de kadernota 2024 is reeds aangegeven dat deze sleutelfuncties gecontinueerd moeten worden. Zij zijn voor inwoners vaak het eerste aanspreekpunt voor micro-initiatieven. De werkwijze wordt na 2 jaar geëvalueerd.

De continuering van de inzet van medewerkers voor wijkgericht beheer is meerjarig gekoppeld aan het ‘scenario van hoop’ voor 2026 e.v. Dit betekent dat de financiële vertaling in meerjarenperspectief vooralsnog alleen heeft plaatsgevonden voor 2024 en 2025.

Intensivering van het toezicht en handhaving op de wettelijke verplichting voor bedrijven om energiebesparende maatregelen te treffen met een terugverdientijd van vijf jaar. Dit komt bovenop toezicht en handhaving die uitgevoerd worden binnen de basistaken van de RUD en gefinancierd worden door een specifieke uitkering van het Rijk.

Binnen de doelgroep kiezen we alle activiteiten binnen de branches met de grootste verwachte energiewinst: bedrijfshallen en de branches sport, gezondheid en recreatie. Die in de jaren daarna weer om opvolging vragen. De planning:
2024: 200 keer handhaving en 50 nieuwe bedrijfsbezoeken
2025: 50 keer handhaving en 100 nieuwe bedrijfsbezoeken

Naast de energiebesparingsplicht uit de Wet Milieubeheer, is er op grond van het Bouwbesluit een specifieke verplichting voor kantoren: per 1 januari 2023 moeten kantoren voldoen aan energielabel C of beter. Dit betekent dat alle energiebesparingsmaatregelen, die tot minimaal label C leiden, getroffen moeten zijn. De gemeente handhaaft die wetgeving. Daartoe ontvangen we tot 2029 jaarlijks een extra compensatie via de algemene uitkering van het Rijk. Deze middelen zouden we graag specifiek willen labelen en inzetten voor die extra handhavingstaak bij kantoren.

De continuering van het extra toezicht op de energiebesparingsplicht door bedrijven is meerjarig gekoppeld aan het ‘scenario van hoop’ voor 2026. Dit betekent dat de financiële vertaling in meerjarenperspectief vooralsnog alleen heeft plaatsgevonden voor 2024 en 2025.

Team Realisatie en Beheer Openbare Ruimte voert uiterlijk in de eerste helft van 2024 een onderzoek uit naar verbeterkansen voor hondenfaciliteiten (losloopgebieden, uitrenplekken, hondenpaden) en naar mogelijkheden om de overlast door hondenpoep te verminderen. Daarbij worden ook bewoners (hondenbezitters en niet-hondenbezitters) betrokken. Aan de hand van de uitkomsten worden verbetermaatregelen vanaf de tweede helft van 2024 gerealiseerd. Concreet denken we bijvoorbeeld aan het plaatsen en beheren van extra afvalbakken zodat hondenbezitters hierin makkelijk hun hondenpoepzakjes weg kunnen gooien, het aanbrengen van extra hekwerken op plekken waar veiligheid in het geding is en/of extra inhuur handhaving om vervuilers aan te pakken.

Op 31 december 2023 loopt de overeenkomst met het asiel in Smakt (Venray) af. Uit een marktonderzoek voorjaar 2023 komt maar 1 partij naar boven die de werkzaamheden kan en wil verrichten. Prijsstelling voor de wettelijke taak is steeds per inwoner. Voor Smakt was dat € 0,75 per inwoner. De prijs van het nieuwe asiel is € 1,85 per inwoner. De prijs van Smakt is duidelijk niet marktconform. We hebben de afgelopen jaren ook concessies gedaan aan de dienstverlening om de dienst te kunnen blijven afnemen (niet meer bereikbaar 24/7 maar 16/7). We hebben het tarief van de nieuwe aanbieder vergeleken met het tarief van de dierenbescherming elders in den lande. Dat is € 1,50 per inwoner, en is aan te merken als een marktconform tarief. Bij ons nieuwe asiel krijgen we nog extra de bestrijding van (de explosie van) wilde katten. Daar betalen we circa € 0,30 per inwoner voor.

Het betreft een herschikking van middelen. Als gevolg van aanpassing nota investeringsbeleid worden de speelvoorzieningen niet meer geactiveerd, maar direct ten laste van de exploitatie gebracht. Voor het dagelijks onderhoud en de duurzame instandhouding van bovengenoemde voorzieningen is ruimte binnen de onderhoudsbegroting gereserveerd.

Met betrekking tot de leges omgevingsvergunningen is het beleid dat inkomsten 100% kostendekkend zijn voor de gerelateerde uitgaven. Sinds 2023 is de dekkingsgraad afgenomen. Dit is voornamelijk het gevolg van een toename van toegerekende loonkosten en een toename van overhead.
Het voorstel is om de legesinkomsten vanaf 2024 te verhogen met € 494.000, waarmee we op een kostendekkendheidspercentage van 91% komen. Daarnaast is en een budget voor bezwaar en beroep voor de leges aanvragen omgevingsvergunning met structureel € 29.000 opgenomen.